روشن رحمانی و مردم‌شناسی ایرانی

روشن رحمانی از فولکلورشناسان برجستۀ تاجیکستان است که بخش زیادی از عمر خود را به آموزش و بررسی ایجادیات شفاهی مردم اختصاص داده است. این مقاله با هدف معرفی این دانشمند تاجیک به نگارش درآمده و در پایان فهرستی از آثار وی ارائه شده است. روشن رحمانی در سال ۱۹۸۰م به‌همراه گروهی از استادان و کارمندان دانشگاه ملی تاجیکستان در سمت مترجم به دانشگاه کابل رفت و در آنجا به گردآوری، تحقیق و بررسی ایجادیات شفاهی مردم دری‌زبان افغانستان مشغول شد و کتاب‌هایی در این زمینه به رشتۀ تحریر درآورد. خدمت ارزندۀ دیگر او در آن سال‌ها برگردان کتاب تاجیکان علامه باباجان غفوراف از خط سیریلیک به خط نیاکان بود که ملت تاجیک را به خودشناسی و خودآگاهی و وحدت ملی راهنمایی می‌کرد. او پس از بازگشت به تاجیکستان فعالیتش را در دانشگاه ملی تاجیکستان ادامه داد و برای جمع‌بندی کارهای علمی خود به بخش ایران‌شناسی دانشگاه لاماسوف مسکو اعزام شد. رحمانی بیش از سی سال است که به گردآوری مواد فولکلوری مشغول است و دارای 20 کتاب و بیش از ۳۰۰ مقالۀ علمی در این زمینه است. رحمانی فولکلور ایرانی و تاجیک را از طریق سمپوزیوم و کنفرانس به جهانیان معرفی می‌کند و چندین گفت‌و‌گوی او با با ایران‌شناسان مشهور دنیا مثل ریچارد فرای، اولریش مارزولف، حسن عابدی و... به طبع رسیده است. در سال ۲۰۰۳م کتاب تاریخ گردآوری، نشر و پژوهش افسانه‌های مردم فارسی‌زبان روشن رحمانی در ایران سزاوار دریافت جایزۀ بین‌المللی پژوهش سال شد.